پروفایل اشتراکی kalapoor

ع پروفایل بنام بفرین فرهنگ عامـه - زبان كردي وحوزه جغرافيایي آن(عزیز مصطفایی) | فرهنگ عامـه - ماخذ شناسي كتاب هاي كردي درون ايران(عزيزمصطفايي) |

ع پروفایل بنام بفرین

فرهنگ عامـه - زبان كردي وحوزه جغرافيایي آن(عزیز مصطفایی)

 

                                                                                       عزيز مصطفايي[1]

*مقدمـه :

 یکی از اساسی ترین شاخص های هویت فرهنگی زبان هست از طریق زبان فرهنگ بـه طور مداوم باز تولید و از نسلی بـه نسل دیگر انتقال مـی یـابد علاوه بر نقش انتقال و باز تولید فرهنگی زبان عامل همبستگی و تقویت روح ملی خواهی و قوم گرایی هست . ع پروفایل بنام بفرین زبان از دیدگاه ملی خواهان و قوم گرایـان عامل مـهم هویت سازی هست واز دید اجتماعی و در یک چهارچوب فرهنگی ملی و قومـی زبان سرآغاز هویت هست به همـین دلیل ملی گرایـان درون هرکجا کـه هستند برآنند زبان ملی آنجارواج کامل و تام یـابد . ع پروفایل بنام بفرین زبان یک پدیده اجتماعی هست و منعکننده ویژگیـهای جامعه ای هست که درون آن بکار مـی رود و آینـه تمام نمای فرهنگ مردمـی هست که بـه آن زبان سخن مـی گویند مـیان فرهنگ و تمدن یک جامعه و زبانی کـه مردمان آن جامعه با آن تکلم مـی کنند ارتباط تنگاتنگ و متقابلی وجود دارد بدین معنی کـه فرهنگ بر سخن و کاربرد زبان تاثیر مـی گذارد و زبان مـی تواند بر تعبیرهای فرهنگی از واقعیت تاثیر گذارد . مسأله یـافتن ریشـه قطعی زبانـهای عالم و از آن جمله زبان کردی از دیرباز امروز مورد اختلاف عقیده پژوهشگران بوده و مـی باشد درون حالی کـه اصولاً تلاش به منظور رسیدن بـه آبشخور و تبار زبانـهای بشر درون این روزگار نـه تنـها نتیجه بخش نخواهد بود بلکه تباه وقت هست و اساساً حل این معما بر روند حرکت طبیعی و قهری زبان نیز هیچگونـه تاثیر مثبتی ندارد . درون حالی کـه آنچه از نظر علم زبان شناسی مورد انتظار و حائز اهمـیت هست بررسی وضع موجود زبانـهای عالم هست بنابراین درون مورد زبان کردی نیز صرف نظر از پیشینـه دور و دراز و تاریخچه کهن آن بـه واقعیت انکارناپذیر و عینی و ملموس این زبان درون روزگار فعلی حتما توجه نمود کـه امروزه زبان کردی با انشعابهای متنوع آن بالغ بر 40 مـیلیون نفر درون نقاط مختلف گویش دار دارد و به عنوان یکی از زبانـهای فعال و زنده دنیـا درون مجامع و سازمانـهای جهانی شناخته شده و نام آن ثبت گردیده هست . امروزه مردمان کرد زبان علاوه بر اینکه درون غالب نقاط جهان پراکنده اند اختصاصاً درون بخش وسیعی از خاورمـیانـه کـه سرزمـین اجدادی و زادگاه آنان هست و غالباً بـه نام کردستان معرفی گردیده هست سدارند ؛ درون حالی کـه به دلیل تاثیر عوامل گوناگون سیـاسی ، ع پروفایل بنام بفرین جغرافیـایی ، اجتماعی ، فرهنگی و ..... درون چگونگی سخن گفتن آنـها تغییراتی بـه وجود آمده هست که درون بدو امر به منظور شنونده غیر کرد زبان درشنیدن این زبانـهای متنوع تصور چند زبان مختلف حاصل مـی شود اما اگر از گویش داران کرد درون هر نقطه عالم علی رغم اختلافی کـه در سخن گفتن آنـها وجود دارد از نوع زبان آنان سوال شود همگی بدون استثناء نوع زبان خود را «کردی» معرفی مـی کنند و این اشتراک عقیده روشن ترین دلیل مبنی بر «یکی» بودن آبشخور اصلی شاخه های متنوع این زبان هست البته چنین ادعائی تنـها منحصر بـه زبان کردی نیست و در مورد زبانـهای دیگر چون فارسی ، عربی ، انگلیسی ، روسی ، چینی ، اسپانیولی و ......... نیز درست هست .

*شاخه های زبان کردی امروز و حوزه جغرافیـایی هر کدام

الف) کرمانجی شمالی : ع پروفایل بنام بفرین این شاخه دارای گونـه های زیر هست : جزیره ای ، هکاری ، بایزیدی ، بوتانی ، شمـیدینانی ، بادینانی

حوزه جغرافیـایی

1- درون ترکیـه : مناطق کرد نشین جزیره ، دیـاربکر ، ارزروم ، بایزید ، هکاری ، ماردین ، بتلیس ، حران ، اگری ، شمدینان

2- درون عراق : عقده ، دهوک ، زاخو ، عمادیـه ، سنجار و .....

3- درون ایران : ارومـیه ، سلماس ، ماکو ، نقده ، برادوست ، ترگور ، مرگور ، و کردهای خراسان

4- درون سوریـه : تمام مناطق کرد نشین از جمله : قامـیشلی ، حسکه

5- کردهای ساکن : ارمنستان ، آذربایجان ، گرجستان ، ترکمنستان  و ......

ب) کرمانجی جنوبی (سورانی) : این شاخه دارای گونـه های زیر هست : مکریـانی ، سورانی (به طور اخص) ، اردلانی ، جافی

حوزه جغرافیـایی

1- مکریـانی درون ایران : مـهاباد ، بوکان ، سردشت ، پیرانشـهر ، نقده ، اشنویـه

2-  سورانی (به طور اخص)

2-1 درون عراق : سلیمانیـه ، کرکوک ، اربیل ، موصل ، روانداز ، چم چمال ، شقلاوه ، کویـه ، قلعه دیزه

2-2 درون ایران : سقز ، بانـه ، مریوان ، تکاب

3 – اردلانی درون ایران : سنندج ، دیواندره ، کامـیاران ، لیلاخ ،قروه

4- جافی

4-1 درون عراق : شـهر زور ، کرکوک ،حلبجه، کلار ، کفری و .....

4-2 درون ایران : جوانرود ، روانسر ، سرپل ذهاب ، ثلاث باباجانی،باینگان،قسمت هایی ازشـهرستان پاوه

 

ج) کلهری ،کرمانشاهی – لری

این شاخه دارای گونـه های زیر هست : کرمانشاهی ، لری ، فیلی ، لکی ، بختیـاری

حوزه جغرافیـایی

1- کرمانشانی

1-1 درون ایران : کرمانشاه ، دالاهو صحنـه ، کنگاور ، قصر شیرین ، هرسین ، سنقر کلیـایی ، اسلام آباد ، قروه ، بیجار ، ایلام ، ایوان ، آبدانان ، مـهران ، دهلران

2-1 درون عراق : خانقین ، مندلی ، نواحی بدره و ....

2- لری ، لکی ، فیلی ، بختیـاری

در ایران : لرستان ، پشتکوه ، بخشی از ایلام و .....

 

د) گورانی (هورامـی) – زازایی

این شاخه دارای گونـه های زیر هست : گورانی (اورامـی) ، زازایی

حوزه جغرافیـایی

1-           گورانی (اورامـی)

2-1 درون ایران : اورامان تخت شامل جنوب مریوان ، ژاو رود ، اورامان لهون شامل پاوه ، نوسود ، نودشـه

1-2 درون عراق : بیـاره ، تویله ،مناطقی از حلبجه، منطقه زنگنـه و کاله یی درون کرکوک

2- زازایی

در ترکیـه : بخشـهائی از مناطق : بین گول ، دیرسیم ، خارپوت ، معدن ، ارزنجان ، دیـاربکر، اورفا ، بتلیس

شایسته بحث هست که درون مناطقی کـه برای هر کدام از شاخه هایی زبان کردی بـه طور اختصاصی ذکر شده هست گویش داران سایر شاخه نیز کم و بیش وجود دارند و آنچه بیـان شده هست صرفاً براساس اکثریت گویش داران هر شاخه درون هر منطقه هست .  

*دستور زبان :

اکنون زبان کردی با وجود دو نوع حروف عربی و لاتین نوشته مـی شود . درون کشورهای ایران – عراق و سوریـه نوشتن کردی با حروف عربی و در ترکیـه و شوروی با حروف لاتین نوشته مـی شود . الفبای کردی مرکب از 28 حرف بترتیب زیر هست .

ا – ء – ب – پ – ت – ج – چ – ح – خ – د – ر – ز – ژ – س – ش – ع – ف- ق – ڤ (مـیان واو و فا) تلفظ مـی شود . ک – گ – ل – م – ن – و – (واو کوتاه) و (وا بلند) ه – ی – چنانچه مـی بینید حروف ط–  ظ – ص – ض-  ذ – ث – درون کردی وجود ندارد و به جای (ط) حرف (ت) بـه جای ظ – ذ – ض – حرف ز و بجای ص – ث حرف( س) نوشته و تلفظ مـی شود و در عوض حرفی بنام (ڤ) مخصوص بخود دارد کـه صدائی ما بین (و) و ف دارد مانند    تا ڤگه = آبشار . حرف ل نیز درون کردی دو نوع تلفظ مـی شود ل بزرگ کـه تلفظی همچون ض درون عربی دارد و اغلب به منظور مبتدیـان حتی کرد زبانان با حرف ض عربی اشتباه مـی شود مانند         کال = نرسیده و دیگری ل کوچک کـه تلفظی مانند ل فارسی دارد مانند لیوار = لبه به منظور تشخیص ل بزرگ از کوچک بر روی آن علامت (^) مـی گذارند مانند خال = نشانـه حرف ل بزرگ درون فارسی وجود ندارد ولی درون زبان انگلیسی فراوان تلفظ مـی شود و هر جا حرف ماقبل l حرف A باشد صدای لام کردی مـی دهد و فارسی زبانان کـه با زبان انگلیسی آشنایی دارند مـی توانند صدا و طرز تلفظ بزرگ را از روی این کلمات انگلیسی بفهمند . SHALL – SPICUAL   همچنین درون زبان کردی دو نوع (ر) موجود هست . یکی (ر) بزرگ کـه بالا یـا پایین آن (^) مـی گذارند (اکنون بیشتر علامت (^)در پایین ر مـی گذارند ) مانند روژ= روز و این نوع تلفظ ر درون فارسی نیز وجود دارد مانند روز – راه – راست ولی درون فارسی علامتی بر روی آن نمـی گذارند و تلفظ آن سماعی و از راه تمرین و ممارست هست . نکته قابل ذکر درون مورد حرف (ر) درون کردی این هست که تمام (ر) های کـه در اول کلمات مـی آیند (ر) بزرگند و اگر علامت (^) نیز درون زیر یـا روی آن نوشته نشود مانعی ندارد . البته (ر) بزرگ درون وسط و آخر کلمات نیز مـی یـابد ولی (ر) کوچک همـیچوقت درون اول کلمات نمـی آید . حروف صدا دار (مصوتها ) درون کُردی بدینقرارند : ا – ه – و – وو – ی – ی ی . درون زبان کردی (و) بر دو قسم هست یکی واو طولانی کـه بصورت (وو) نوشته مـی شود و کشیده مـی شود مانند :کورد – گول – بولبول و همچنین یک نوع (و) بـه نام (و) کراوه و ه بمعنی (باز) داریم کـه بر روی آن علامت (^) مـی گذارند مانند گول – چول و همچنین یکنوع (ی) بـه نام (ی) کراوه وه یـا باز داریم مانند دی و سی و کی کـه همانره عربی محسوب مـی شود و بر روی آن علامت (^) مـی گذارند . همزه اول کلمـه پیوسته بصورت کرسی نوشته مـی شود مانند : ئه ندازه – ئازاد – ئاشـه وان – ئیران و در وسط و آخر کلمـه همزه اگر ساکن باشد بـه صورت اصلی خود (ء) نوشته مـی شود و چنانچه همزه ی وسط و آخر کلمـه متحرک باشد مثل همزه اول کلمـه باز بـه صورت کرسی نوشته مـی شود مانند سوئال – هه رئیستا . درون زبان کردی تشدید وجود ندارد و به جای آن  حرفی را کـه مشدد مـی گیرد دو بار تکرار مـی کنند ؛ مانند : زللـه درون کردی هر جا بعد از همزه الف باشد (مد) بـه همزه وصل مـی گردد مانند ئاسن کـه با رسم الخط فارسی آسن نوشته مـی شود و یـا بالعاگر بخواهیم کلمـه آرد فارسی را با رسم الخط کردی بنویسیم اینطور مـی نویسیم (ئارد) .

 

منابع:

1-  رخزادی ، علی، آواشناسی و دستور زبان کردی ، 1379                   انتشارات الوند

2-  ایلخانی ، مصطفی، خوداموز کامل کردی                                      انتشارات محمدی سقز

3- امـینی ، امـیر، تحقیقی پیرامون زبان کردی  1377                          انتشارات هدف ، تهران

 

[1] كارشناسي ارشد مردم شناسي دانشگاه تهران




[فرهنگ عامـه - زبان كردي وحوزه جغرافيایي آن(عزیز مصطفایی) ع پروفایل بنام بفرین]

نویسنده و منبع |



ع پروفایل بنام بفرین

فرهنگ عامـه - ماخذ شناسي كتاب هاي كردي درون ايران(عزيزمصطفايي)

 

·       مقدمـه:

در آغاز هر تحقیق ،لازم هست پژوهنده نخست با منابع تحقیق آشنایی حاصل کند و سپس شیوه استفاده از آن منابع و ماخذ را بیـاموزد ،هدف از این تحقیق آن هست که محققین علاقه مند درون حوزه قومـیت و مخصوصا زبان و ادبیـات کردی بـه منابع و ماخذی کـه در زمـینـه نگاشته شده هست آشنایی پیدا کنند و در پژوهش های خود از آن سودمند گردند.

مرجع شناسی درون حقیقت ابزار هست ،یعنی شناخت ابزار تحقیق و منابع آن ،و روش تحقیق طرز استفاده از منابع و ماخذ هست به عبارتی ماخذ شناسی پلی هست بین محقق و منابع تحقیق ،علم بـه مراجع دانشی هست برای نیل بـه کمال آن دانش(مرجع شناسی ،ستوده،1371،13ص)

·       طرح مسله:

سیستم ارتباطات مخصوصا درون چند دهه اخیرپشرفت اساسی متحول شده هست ،و بر جنبه های گوناگون زندگی انسان تاثیر بسزای گذاشته است،فرهنگ و دانش نیز از این تاثیرات مستثنا نیستند و انتشار کتب و مقالات علمـی فراوان بـه صورت کتاب ،فایل الکترونیکی و...نمونـه های از این پیشرفت مـی باشد.

یکی از برجسته ترین ویژگی های ارتباطات،برنامـه ریزی به منظور دست یـابی بـه دانش درون کمترین زمان ممکن مـی باشد این دست یـابی حتما از دقت و چارچوب اصولی پیروی کند ،تکنیک ماخذ شناسی و ماخذ نویسی بـه عنوان اساس همـه سیستم های ارتباطات که تا حالا نتوانسته جايگاه درخوری را پیدا کند و همچنین توجه خاص بـه آن نشده است.

این تحقیق از دو جنبه مـی تواند درون خور توجه باشد:

1-به خاطر عدم وجود کتابخانـه های کـه در رابطه با قومـیت بـه صورت رسمـی کـه بتواند تمام کتابها و موضوعات مرتبط با این مـهم را گردآوری و نگهداری کند این تحقیق درون حد توان بـه معرفی آثار مکتوب درون مورد زبان ادبیـات و قومـیت کرد درون ایران مـی پردازد.

2-برای هر تحقیق و بررسی علمـی ،اولین گام آشنایی با کتاب هايی هست که درون آن رابطه منتشر شده هست و این آشنایی از راه مرجع شناسی حاصل مـی شود.

روش کار:

در این ماخذ شناسی و تقسیمات کتاب ها بر اساس موضوعات از روش((دیوی))استفاده شده است،البته چهار شاخه اصلی کـه هر کدام بر اساس موضوع بـه زیر شاخه های تقسیم مـی شود مورد بررسی قرار گرفته است.

1-دانش اجتماعی کـه شامل:

دانش سیـاسی ،دانش اقتصادی ،حقوق،آداب و رسوم ،ارتباطات اجتماعی و...

2-زبان شناسی:

فیلو لوژی ،زبان شناسی ،فرهنگ نویسی ،لهجه شناسی ،آواشناسی ،دستور زبان و...

3-ادبیـات:

تاریخ ادبیـات،نقد ادبی،شخصیت های ادبی،فن نوشتن و...

4-تاریخ و جغرافیـا:

شخصیت ها،تاریخ،جغرافیـا،جغرافیـای انسانی،جغرافیـای طبیعی،تاریخ باستان و...

هر رکورد ماخذ درون این تحقیق دارای سه جرء بـه نام های شناسه عنوان و سند است.شناسه پدید آورنده اثر را مشخص مـی کند ،عنوان نامـی هست که آن اثر بـه آن خوانده مـی شود و سند محل چاپ،ناشر،سال نشر و تعداد صفحات آن اثر است.

در ابتدا نام خانوادگی مولف ذکر مـی شود بعد از نام خانوادگی ویرگول مـی آید و نام کوچک  مولف ذکر مـی شود بعد شناسه وسند آورده مـی شود.

تعریف کتاب شناسی:ممکن هست کتابشناسی را بـه بیـان ساده سیـاهه یـا صورتی از نام و مشخصات مواد کتابی یـا غیر کتابی کـه به روش خاص تنظیم شده باشد بی آن کـه مجموعه کتاب های خاص مورد نظر باشد  تعریف کرد.چنین محصول و نمودار فرایند کتاب شناسی هست و مـی بایست آن را از کتاب شناسی بـه عنوان علم یـا هنر تفکیک کرد .

کتاب شناسی بـه عنوان علم بـه معرفتی اطلاق مـی شود کـه موضوع بحث آن همـه جنبه های کیفی و کمـی كتاب باشد و خواه بحث درون کیفیـات مادی و اجزای سازنده کتاب خواه وقتی کـه کتاب را بـه عنوان وسیله و ابزار انتقال افکار از نسلی بـه نسل دیکر درون نظر مـی گیریم .

کتابشناسی بـه عنوان یک هنر عبارت هست از راه و رسم تحصیل اطلاعات درون باره کتابها و تحقیق و توصیف آنـها و بلاخره عرضه آن کتاب ها بـه صورت مرتب و منظم و هم چنان کـه گفته شد سیـاهه ای از نام و مشخصات کتاب محصول آن است.

لازم بـه ذکر هست که تفاوت مـیان(( فهرست))و((کتابشناسی)) آشکار شود فهرست(که نوعی کتاب شناسی است) سیـاهه از نام و مشخصات مواد کتابی یـا غیر کتابی مجموعه یک یـا چند کتاب خانـه هست ،در حالی کـه کتاب شناسی مجموعه کتابخانـه خاصی  را مد نظر ندارد.

 

 

کتاب شناسی از نظر دامنـه موضوعی:

از این دیدگاه کتاب شناسی ها بـه دو گروه عمومـی و اختصاصی تقسیم مـی شوند ،وقتی کتاب دار بـه طور عادی از کتاب شناسی صحبت مـی کند بیشتر منظورش کتاب شناسی (سیستماتیک)است کـه مـی توان آن را کتاب شناسی عمومـی نیز نام گذاری کرد.این نوع کتاب شناسی ها بیشتر توسط  کتابداران ،ناشران و کتاب فروشان مورد استفاده قرار مـی گیرند مانند کتاب شناسی ملی ایران.

کتاب شناسی های اختصاصی بـه موضوع ،فرد و یـا حوزه معینی اختصاص دارد و اغلب ابزار کار پژوهشگران هست کتاب شناسی های اختصاصی را مـی توان بـه صورت زیر تقسیم بندی کرد:

-کتابشناسی های موضوعی کـه سیـاهه یـا صورتی هست از موادی کـه در زمـینـه خاص منتشر شده اند وقتی موضوع کتاب شناسی برگزیده شد آن گاه محدودیت های دیگر چون زبان ،شکل ،حدود جغرافیـا و مانند این ها را مـی توان درون نظر داشت با این همـه حتما گفت کـه چنین عواملی درون کتاب شناسی های موضوعی بر خلاف کتا ب شناسی ملی کمتر درون نظر گرفته مـی شود نمونـه آن مـی توان بـه مورد زیر اشاره کرد. ع پروفایل بنام بفرین صدری،افشار،غلامحسین ،کتابنامـه علوم ایران،تهران ،موسسه ی تحقیقات وبرنامـه ریزی علمـی واموزشی ،مرکز علمـی 1350،494ص

که شامل 3033کتاب درون زمـینـه ریـاضیـات ،نجوم ،فیزیک و فنی ،کشاورزی ،تا پایـان سال 1345نوشته شده هست .

 

 

 

·       خدمات مرجع و گروههای خاص :

همواره اعتقاد بر این بوده هست که کتاب خانـه ها با مجموعه کتاب ها و نشریـات و اطلاعات نوشتاری و به کمک کتابداران متخصص و با تجربه خود مـی توان بـه افراد تحصیل کرده و با سواد سرویس بدهد . ع پروفایل بنام بفرین لیکن از چند دهه اخیر شرایط اجتماعی _فرهنگی و تکنولوزی جهان تغییر کرده هست ،اختراع و به کارگیری کامپیوتر و وسایل مدرن اطلاعاتی ،ارتباطی از جمله وسایل ظبط و بخش منابع دیداری-شنیداری (مانند فیلم و ویدئو) امکان ذخیره و باز یـابی اطلاعات را چند صد برابر کرده هست . استفاده از ویدئو ،کارت حافظه و دیسک های فشرده درون موسسات تجاری و بازرگانی ،مدارس و ... انقلاب عظیم بـه وجود آورده هست .

دیگر کتاب خانـه ها نمـی توانند استفاده از منابع خود را منوط بـه داشتن سواد خواندن و نوشتن کنند،نمایش یک برنامـه مبارزه مبارزه با آفات کشاورزی درون یک کتابخانـه روستایی مـی تواند روستایـان را با آخرین روشـهای مبارزه با افات كشاورزی  آشنا نماید ،امروز همـه افراد جامعه بدون توجه بـه تفاوت ها کـه از نظر جنس ،سواد ،سن و سلامتی بایستی بتواند از کتابخانـه ها و از جمله بخش مراجع ان استفاده کنند .

رانگاناتان پدر پدر کتابداری هند معتقد هست ((هر خوانندای کتابش )‏‏‎)و امروز مـی توانیم بـه هر مراجعه کننده ای اطلاعاتش  تغییر دهیم .

گروههای خاص کـه کتابخانـه بایستی بـه آن خدمات خود – از جمله خدمات مرجع –ارائه دهند، ع پروفایل بنام بفرین عبارتند از گروههای قومـی ، بیسودان ،نوسوادان و معلولین کـه در تحقیق حاضر تاکید بر روی گروههای قومـی مـی باشد.

 

·        گروه های  قومـی:

در پارهای از کشور های جهان  گروه هایي زندگی مـی کنند کـه به دلایل مختلف از جمله نژاد ،زبان ،فرهنگ،مذهب ،رنگ پوست و امثال آنـها از مردم آن کشور متمایزاند و آن ها  را بـه اصطلاح (گروه قومـی مذهبی) یـا اقلیت مـی خوانند عموما گروهای قومـی و اقلیت درون کشورها ی (مـهاجر پذیر)بیشتر هست در سده های گذشته گروهایي کـه به کشورهای دیگر مـهاجرت مـی د چندان زیـاد نبودند و به دلایل سختی و کندی وسایل ارتباطی و حمل ونقل و قطع ارتباط با محل قبلی زندگی خود عملا از فرهنگ خود دور افتاده اند و چه بسا فرهنگ کشور مـیزبان را مـی پذیرند وبه اصطلاح درون آن حل مـی شوند ،لیکن از برکت توسعه ارتباطات امروزه جهان کوچک گشته و مردم بـه هم نزدیک شده اند و به قول ماشال مک لوهان -جامعه شناس کانادایی-ما درون دهکده جهانی زندگی مـی کنیم .

در پی تغییرات وانقلاب های بزرگ جهانی درچند دهه گذشته بسیـاری از مردم کشورهای مختلف از زادگاه خود کوچ کرده اند و به کشورهای دیگر رفته اند این رانده شدگان آوارگان گروها و اقلیت های قومـی و مذهبی را درون کشورهای مـیزبان تشکیل داده اند ،بی آنکه از فرهنگ خود دل کنده باشند و حتی بـه دلیل تحریک و جابه جای سریع و گسترش شبکه های اطلاعاتی و ارتباطی فرصت جدایی با فرهنگ خود را پیدا کرده باشد.

رانده شدگان عراقی و آوارگان جنگ افعانستان کـه به ایران آمده اند،نمونـه چنین گروه های هسنتند،گروه های از کردها یـا ساکنین عرب زبان خوزستان کـه به دلیل حمله عراق بـه ایران از زادگاه خود آواره شده و به تهران یـا دیگر شـهر های ایران کوچ کرده اند ،نمونـه دیگر کروهای قومـی هستند.

ولی مـهمتر از آن وجود بعضی از کشورهايي کـه از گروه های قومـی نسبتا زیـادی تشکیل شده اند مـی توان حائز اهمـیت باشد درون این رابط ایران با وجود قومـیت ها و مذاهب مختلف نمونـه ای از این دست کشورها مـی باشد،همان طور کـه دولت های موظف اند حقوق اقلیت ها و مـهاجرین را حفظ و برای آن ها مسکن ،آموزش و بهداشت تدارک ببینند،کتاب خانـه ها (از جمله کتاب خانـه های عمومـی ،مدارس و دانشگاهها و...)نیز موظف اند درون ارائه خدمات خاص بـه آن ها اقدام لازم را بـه عمل آورند.

این خدمات عبارتند از:

1-تهیـه مراجع عمومـی واختصاصی ،از جمله دایره المعارف ها ،فرهنگ های زبان ،شرح حال ها ،منابع جغرافیـای و...که بتواند پاسخ گوی نیـاز افراد گروه های خاص قومـی و مذهبی آن جامعه باشد.

2-در جوامعی کـه گروه های قومـی خاص زندگی مـی کنند ،یـا بـه دلایلی بـه آن سرزمـین مـهاجرت کردهاند،از کشور و زادگاه خود رانده شده اند،ضروری هست کتابداری کـه در بخش مرجع کتاب خانـه بـه کار گرفته شود و بهتر هست این کتابدار از بین افراد همان گروه اقلیت انتخاب گردد.

3-بخش مرجع شناسی بایستی بـه تهیـه امکانات و وسایل خاص به منظور باز یـابی اطلاعات به منظور گروه های خاص قومـی از جمله برگردان ها و بایگانی ها اقدام نماید.

4-بخش مرجع مـی تواند بااستفاده از امکانات تکنولوژی نوین ،مانند رادیو،تلویزیون،ویدئو،دیسک های فشرده و امسال آن ها قدرت دست یـابی بـه اطلاعات افراد گروه های خاص قومـی را افزایش دهد بخصوص درون شرایطی کـه گروه های خاص قومـی بـه دلایل جنگ یـا تحولات اجتماعی بـه کشور مـیزبان آمده اند،احتمالا قصد دارند بعد از رفع بحران بـه کشور خود باز گردند ،در اسن شرایط لازم هست رابط افراد این گروه ها با فرهنگ خودشان قطع نشود،در اینجا کتاب خانـه (از جمله بخش مرجع) مـی تواند با گرد آوری و تهیـه منابع نوشتاری ،دیدار و شنیداری بـه زبان و فرهنگ اصلی افراد این گرو ها بـه آن ها کمک زیـادی بنماید.

 

·       کتاب شناسی و فایده آن:

کتاب شناسی وسیله تحقیق و تفحص هست و نوعا کتاب خواندنی یـا متنی کـه مورد تحقیق قرار گیرد نیست،اطلاعاتی کـه در کتاب شناسی ها بـه ما مـی دهند عبارتند از:اسم کتاب،مولف،مترجم،مصحح،ناشر،جا،تاریخ چاپ،تعداد صفحات و نکات دیگر از این قبیل است.

بنابراین کتابشناسی ها را درون فرهنگ ها و کتب بـه این عبارت تعریف مـی کنند,,کتابشناسی ها وسیله شناختن آثار چاپ شده است،،

مراحل تدوین کتابشناسی ها عبارت هست از:

1-شناختن کتاب های کـه مـی خواهیم کتاب شناسی از آن ها تهیـه کنیم

2-ضبط نام و مشخصا ت لازم کتابها بـه شکل واحد

3-توصیف ومعرفی کتابها بـه حدی کـه مورد نظر و لزوم دارد

4-تقسیم بندی بـه شیوه ای کـه مراجعه بـه آن سهل تر و آسان تر است.

 

 

 

 

 

دانش اجتماعی

·      -سیـاسی

·      -اقتصادی

·      -بازرگانی

·      -حقوق

·      -آداب و رسوم

·      -ارتباطات اجتماعی

 

 

 

 

 

 

 

 

1)تقی،احمد،مبارزه ملت کرد،مـهاباد ،سیدان،1385،ص92

2)جونز، الکتون،جمـهوری کرد،جلد اول،ترجمـه محمد صمدی،مـهاباد،سیدان،1359،ص162

3)جونز، الکتون،جمـهوری کرد،جلد دوم،ترجمـه محمد صمدی،مـهاباد،سیدان،1359،ص125

4)جهانی،علی محمد،کشتی زورانی کردی،تهران بـه آفرین،1377،ص128

5)حکیمـی،محمود،فلسطین آزاد مـی شود،تهران،سروش

6)رخزادی،علی،گواره کورده واری،گوشواره های کردی،سنندج،1381،ص434 ضرب المثل های کردی

7)علی،شریعتی،یـه ک له پنای خال و سیفری بی برانـه وه،ترجمـه هژار،مـهاباد،رهرو،1387،ص20

8)صمدی،محمد،ژ-ک،مـها باد،سیدان،1361،ص32

9)شیرکو،بلیچ،مساله کرد،ترجمـه محمد محمد باقی،سقز،محمدی،1371،ص127

10)جمعیت غم خواران کرد،کردستان . امپریـالیسم،تهران سروش

11)موسسه صلاح الدین ایوبی،کنگره تغییرات فرهنگی بیسیت سال گذشته،ارومـیه،صلاح الدین ایوبی،1380،ص120،مجموعه مقالات

12)نزال،کندال،حقوق بشر،علی بلخکانلو،تهران،نگاه سبز،1380،ص77،کردی_فارسی

13)نبز،جمال،کردشناسی درون اروپا،مـهاباد،سیدان،1385،ص160

14)هامفر،خاطرات هامفر،موسسه صلاح الدین،ارومـیه ،1367،ص116

 

 

 

 

 

                        زبان شناسی

·      -فیلولوژی

·      -زبان شناسی

·      -فرهنگ نویسی

·      -لهجه شناسی

·      -فونولوژی

·      -دستور زبان

·       -آموزش و پرورش،دستور زبان

 

 

 

 

 

 

·       زبان كردي وحوزه جغرافياي آن

مقدمـه :

یکی از اساسی ترین شاخص های هویت فرهنگی زبان هست از طریق زبان فرهنگ بـه طور مداوم باز تولید و از نسلی بـه نسل دیگر انتقال مـی یـابد علاوه بر نقش انتقال و باز تولید فرهنگی زبان عامل همبستگی و تقویت روح ملی خواهی و قوم گرایی هست . زبان از دیدگاه ملی خواهان و قوم گرایـان عامل مـهم هویت سازی هست واز دید اجتماعی و در یک چهارچوب فرهنگی ملی و قومـی زبان سرآغاز هویت هست به همـین دلیل ملی گرایـان درون هرکجا کـه هستند برآنند زبان ملی آنجارواج کامل و تام یـابد . زبان یک پدیده اجتماعی هست و منعکننده ویژگیـهای جامعه ای هست که درون آن بکار مـی رود و آینـه تمام نمای فرهنگ مردمـی هست که بـه آن زبان سخن مـی گویند مـیان فرهنگ و تمدن یک جامعه و زبانی کـه مردمان آن جامعه با آن تکلم مـی کنند ارتباط تنگاتنگ و متقابلی وجود دارد بدین معنی کـه فرهنگ بر سخن و کاربرد زبان تاثیر مـی گذارد و زبان مـی تواند بر تعبیرهای فرهنگی از واقعیت تاثیر گذارد . مسأله یـافتن ریشـه قطعی زبانـهای عالم و از آن جمله زبان کردی از دیرباز امروز مورد اختلاف عقیده پژوهشگران بوده و مـی باشد درون حالی کـه اصولاً تلاش به منظور رسیدن بـه آبشخور و تبار زبانـهای بشر درون این روزگار نـه تنـها نتیجه بخش نخواهد بود بلکه تباه وقت هست و اساساً حل این معما بر روند حرکت طبیعی و قهری زبان نیز هیچگونـه تاثیر مثبتی ندارد . درون حالی کـه آنچه از نظر علم زبان شناسی مورد انتظار و حائز اهمـیت هست بررسی وضع موجود زبانـهای عالم هست بنابراین درون مورد زبان کردی نیز صرف نظر از پیشینـه دور و دراز و تاریخچه کهن آن بـه واقعیت انکارناپذیر و عینی و ملموس این زبان درون روزگار فعلی حتما توجه نمود کـه امروزه زبان کردی با انشعابهای متنوع آن بالغ بر 40 مـیلیون نفر درون نقاط مختلف گویش دار دارد و به عنوان یکی از زبانـهای فعال و زنده دنیـا درون مجامع و سازمانـهای جهانی شناخته شده و نام آن ثبت گردیده هست . امروزه مردمان کرد زبان علاوه بر اینکه درون غالب نقاط جهان پراکنده اند اختصاصاً درون بخش وسیعی از خاورمـیانـه کـه سرزمـین اجدادی و زادگاه آنان هست و غالباً بـه نام کردستان معرفی گردیده هست سدارند ؛ درون حالی کـه به دلیل تاثیر عوامل گوناگون سیـاسی ، جغرافیـایی ، اجتماعی ، فرهنگی و ..... درون چگونگی سخن گفتن آنـها تغییراتی بـه وجود آمده هست که درون بدو امر به منظور شنونده غیر کرد زبان درشنیدن این زبانـهای متنوع تصور چند زبان مختلف حاصل مـی شود اما اگر از گویش داران کرد درون هر نقطه عالم علی رغم اختلافی کـه در سخن گفتن آنـها وجود دارد از نوع زبان آنان سوال شود همگی بدون استثناء نوع زبان خود را «کردی» معرفی مـی کنند و این اشتراک عقیده روشن ترین دلیل مبنی بر «یکی» بودن آبشخور اصلی شاخه های متنوع این زبان هست البته چنین ادعائی تنـها منحصر بـه زبان کردی نیست و در مورد زبانـهای دیگر چون فارسی ، عربی ، انگلیسی ، روسی ، چینی ، اسپانیولی و ......... نیز درست هست .

 

 

 

·       شاخه های زبان کردی امروز و حوزه جغرافیـایی هر کدام:

الف) کرمانجی شمالی : ع پروفایل بنام بفرین این شاخه دارای گونـه های زیر هست : جزیره ای ، هکاری ، بایزیدی ، بوتانی ، شمـیدینانی ، بادینانی

·       حوزه جغرافیـایی:

1- درون ترکیـه : مناطق کرد نشین جزیره ، دیـاربکر ، ارزروم ، بایزید ، هکاری ، ماردین ، بتلیس ، حران ، اگری ، شمدینان

2- درون عراق : عقده ، دهوک ، زاخو ، عمادیـه ، سنجار و .....

3- درون ایران : ارومـیه ، سلماس ، ماکو ، نقده ، برادوست ، ترگور ، مرگور ، و کردهای خراسان

4- درون سوریـه : تمام مناطق کرد نشین از جمله : قامـیشلی ، حسکه

5- کردهای ساکن : ارمنستان ، آذربایجان ، گرجستان ، ترکمنستان  و ......

ب) کرمانجی جنوبی (سورانی) : این شاخه دارای گونـه های زیر هست : مکریـانی ، سورانی (به طور اخص) ، اردلانی ، جافی

·       حوزه جغرافیـایی:

1- مکریـانی درون ایران : مـهاباد ، بوکان ، سردشت ، پیرانشـهر ، نقده ، اشنویـه

2-  سورانی (به طور اخص)

2-1 درون عراق : سلیمانیـه ، کرکوک ، اربیل ، موصل ، روانداز ، چم چمال ، شقلاوه ، کویـه ، قلعه دیزه

2-2 درون ایران : سقز ، بانـه ، مریوان ، تکاب

3 اردلانی درون ایران : سنندج ، دیواندره ، کامـیاران ، لیلاخ ،قروه

4- جافی

4-1 درون عراق : شـهر زور ، کرکوک ،حلبجه، کلار ، کفری و .....

4-2 درون ایران : جوانرود ، روانسر ، سرپل ذهاب ، ثلاث باباجانی،باینگان،قسمت هایی ازشـهرستان پاوه

 

ج) کلهری ،کرمانشاهی لری

این شاخه دارای گونـه های زیر هست : کرمانشاهی ، لری ، فیلی ، لکی ، بختیـاری

·       حوزه جغرافیـایی:

1- کرمانشانی

1-1 درون ایران : کرمانشاه ، دالاهو صحنـه ، کنگاور ، قصر شیرین ، هرسین ، سنقر کلیـایی ، اسلام آباد ، قروه ، بیجار ، ایلام ، ایوان ، آبدانان ، مـهران ، دهلران

2-1 درون عراق : خانقین ، مندلی ، نواحی بدره و ....

2- لری ، لکی ، فیلی ، بختیـاری

در ایران : لرستان ، پشتکوه ، بخشی از ایلام و .....

 

د) گورانی (هورامـی) زازایی

این شاخه دارای گونـه های زیر هست : گورانی (اورامـی) ، زازایی

·       حوزه جغرافیـایی:

1-   گورانی (اورامـی)

2-1 درون ایران : اورامان تخت شامل جنوب مریوان ، ژاو رود ، اورامان لهون شامل پاوه ، نوسود ، نودشـه

1-2 درون عراق : بیـاره ، تویله ،مناطقی از حلبجه، منطقه زنگنـه و کاله یی درون کرکوک

2- زازایی

در ترکیـه : بخشـهائی از مناطق : بین گول ، دیرسیم ، خارپوت ، معدن ، ارزنجان ، دیـاربکر، اورفا ، بتلیس

شایسته بحث هست که درون مناطقی کـه برای هر کدام از شاخه هایی زبان کردی بـه طور اختصاصی ذکر شده هست گویش داران سایر شاخه نیز کم و بیش وجود دارند و آنچه بیـان شده هست صرفاً براساس اکثریت گویش داران هر شاخه درون هر منطقه هست .

 

 

 

 

 

 

·       دستور زبان :

اکنون زبان کردی با وجود دو نوع حروف عربی و لاتین نوشته مـی شود . درون کشورهای ایران عراق و سوریـه نوشتن کردی با حروف عربی و در ترکیـه و شوروی با حروف لاتین نوشته مـی شود . الفبای کردی مرکب از 28 حرف بترتیب زیر هست .

ا ء ب پ ت ج چ ح خ د ر ز ژ س ش ع ف- ق ڤ (مـیان واو و فا) تلفظ مـی شود . ک گ ل م ن و (واو کوتاه) و (وا بلند) ه ی چنانچه مـی بینید حروف ط  ظ ص ض-  ذ ث در کردی وجود ندارد و به جای (ط) حرف (ت) بـه جای ظ ذ ض حرف ز و بجای ص ث حرف( س) نوشته و تلفظ مـی شود و در عوض حرفی بنام (ڤ) مخصوص بخود دارد کـه صدائی ما بین (و) و ف دارد مانند    تا ڤگه = آبشار . حرف ل نیز درون کردی دو نوع تلفظ مـی شود ل بزرگ کـه تلفظی همچون ض درون عربی دارد و اغلب به منظور مبتدیـان حتی کرد زبانان با حرف ض عربی اشتباه مـی شود مانند         کال = نرسیده و دیگری ل کوچک کـه تلفظی مانند ل فارسی دارد مانند لیوار = لبه به منظور تشخیص ل بزرگ از کوچک بر روی آن علامت (^) مـی گذارند مانند خال = نشانـه حرف ل بزرگ درون فارسی وجود ندارد ولی درون زبان انگلیسی فراوان تلفظ مـی شود و هر جا حرف ماقبل l حرف A باشد صدای لام کردی مـی دهد و فارسی زبانان کـه با زبان انگلیسی آشنایی دارند مـی توانند صدا و طرز تلفظ بزرگ را از روی این کلمات انگلیسی بفهمند . SHALL SPICUAL   همچنین درون زبان کردی دو نوع (ر) موجود هست . یکی (ر) بزرگ کـه بالا یـا پایین آن (^) مـی گذارند (اکنون بیشتر علامت (^)در پایین ر مـی گذارند ) مانند روژ= روز و این نوع تلفظ ر درون فارسی نیز وجود دارد مانند روز راه راست ولی درون فارسی علامتی بر روی آن نمـی گذارند و تلفظ آن سماعی و از راه تمرین و ممارست هست . نکته قابل ذکر درون مورد حرف (ر) درون کردی این هست که تمام (ر) های کـه در اول کلمات مـی آیند (ر) بزرگند و اگر علامت (^) نیز درون زیر یـا روی آن نوشته نشود مانعی ندارد . البته (ر) بزرگ درون وسط و آخر کلمات نیز مـی یـابد ولی (ر) کوچک همـیچوقت درون اول کلمات نمـی آید . حروف صدا دار (مصوتها ) درون کُردی بدینقرارند : ا ه و وو ی ی ی . درون زبان کردی (و) بر دو قسم هست یکی واو طولانی کـه بصورت (وو) نوشته مـی شود و کشیده مـی شود مانند :کورد گول بولبول و همچنین یک نوع (و) بـه نام (و) کراوه و ه بمعنی (باز) داریم کـه بر روی آن علامت (^) مـی گذارند مانند گول چول و همچنین یکنوع (ی) بـه نام (ی) کراوه وه یـا باز داریم مانند دی و سی و کی کـه همانره عربی محسوب مـی شود و بر روی آن علامت (^) مـی گذارند . همزه اول کلمـه پیوسته بصورت کرسی نوشته مـی شود مانند : ئه ندازه ئازاد ئاشـه وان ئیران و در وسط و آخر کلمـه همزه اگر ساکن باشد بـه صورت اصلی خود (ء) نوشته مـی شود و چنانچه همزه ی وسط و آخر کلمـه متحرک باشد مثل همزه اول کلمـه باز بـه صورت کرسی نوشته مـی شود مانند سوئال هه رئیستا . درون زبان کردی تشدید وجود ندارد و به جای آن  حرفی را کـه مشدد مـی گیرد دو بار تکرار مـی کنند ؛ مانند : زللـه درون کردی هر جا بعد از همزه الف باشد (مد) بـه همزه وصل مـی گردد مانند ئاسن کـه با رسم الخط فارسی آسن نوشته مـی شود و یـا بالعاگر بخواهیم کلمـه آرد فارسی را با رسم الخط کردی بنویسیم اینطور مـی نویسیم (ئارد) .

 

منابع:

1-  رخزادی ، علی، آواشناسی و دستور زبان کردی ، 1379                   انتشارات الوند

2-  ایلخانی ، مصطفی، خوداموز کامل کردی                                      انتشارات محمدی سقز

3- امـینی ، امـیر، تحقیقی پیرامون زبان کردی  1377                          انتشارات هدف ، تهران

 

 

 

 

 

 

 

 

1)احمد،محمود،خود آموز کردی،سنندج، انتشارات مسعود،1375،ص64

2)احمد،محمود،فرهنگ اسامـی فارسی –کردی-عربی،سنندج،م انتشارات سعود،1381،ص150

3)احمد،مارف،کتاب احمدی،سنندج،انتشارات کردستان،1379،ص51

4)اقراوی،آموزش زبان کردی با خط ورسم لاتین،مـهاباد،انتشارات سیدان،1385،ص64

5)امـینی،امـیر،فرهنگ آسو کردی-فاسی-انگلیسی، قایم شـهر،1381،ص516

6) امـینی،امـیر،فرهنگ آرام کردی-فاسی-انگلیسی، قایم شـهر،انتشارات آرام گستر1382،ص377

7) امـینی،امـیر،فرهنگ گیـا کردی-فاسی-انگلیسی، کرمانشاه،انتشارات طاق بوستان،1378،ص282

8)امـینی،امـیر،تحقیقی درون زبان کردی،قایم شـهر،1377،ص152

9)اورنگ مراد،فرهنگ کردی،تهران،1347

10)ایوبی،اسماعیل،فرهنگ اسامـی،تهران،انتشارات تابش،1381،ص211

11)اویوبیـان مرکزی،محمد صالح،فرهنگ فارسی بـه فارسی و کردی،ارومـیه،2جلد1381

12)ابراهیم پور تقی،امـه فارسی-کردی،تهران،انتشارات ققنوس،1373،ص429

13)ابراهیم پور،تقی،دستور زبان کردی،تهران،انتشارات ایران جام،1378،ص159

14) ابراهیم پور تقی،امـه کردی-انگلیسی،تهران،انتشارات ققنوس،1371،2جلد

15)ابراهیمـی محمد،محمدصالح،تغییرات فرهنگی زبان کردی،تهران،انتشارات جواهری،1360،ص112

16)ایلخانی زاده،مصطفا،خود آموز کردی بـه فارسی،تبریز،انتشارات یـاران،1369،ص60

17) ایلخانی زاده،مصطفا،خود آموز زبان کردی،تبریز،انتشارات یـاران،1374،ص60

18)بالدار،امـین،خواندن نو،مـهاباد،انتشاراب سیدان،1375،ص78

19)برفی،عطا،دستور زبان کردی،تهران،نشر احسان،1377،ص97

20)بلخانلو،علی،یعقوب،داکن،فرهنگ کردی،تبریز،انتشارات سالار،1381،ص299

21)حاجی زاده،محمد،فرهنگ اسامـی ایرانی،تهران،انتشارات دریچه،1380،ص448

22)حسن زاده،شـهرام،مکالمات روزمره کردی،تبریز،انتشارلت یـاران،1378،ص151

23)جاف،احسان علی،فرهنگ جیبی انگلیسی کردی،تهران ،نشر احسان،1381،ص598

24)جهانی،پرویز،آموزش زبان کردی بـه دو شیوه،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1370،ص51

25)خانی،احمد،فرهنگ نو بهار،پرویز جهانی،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1367،ص62

26)خاکی،خالد،اسم نامـه کردی،سقز،انتشارات محمدی،،1381،ص110

27)خال،محمد،فرهنگ خال،سقز،انتشارات محمدی،1366،3جلد

28)خزری،شـهاب،فرهنگ گیـاهان درمانی،سنندج،1381،331

29)خرم دل،مصطفا،خود آموز کردی،سنندج،انتشارات کردستان،1381،ص173

30)درویشیـان،علی اشرف،فرهنگ کردی کرمانشاهی،تهران،انتشارات سهند،1375،ص434

31)رخزادی،علی،آوا شناسی ودستور زبان کردی،تهران،انتشارات ترفند،1379،ص320

32)زبیحی،عبد الرحمان،قاموس زبان کردی،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1376،ص480

33)صادق،طاهر،دستور زبان کردی،مـهاباد،1375،ص125

34)سبحانی،حسین،اسم نامـه کودکان،سنندج،انتشارات گوران،1381،ص127

35)سلطانی،رحیمـی،دستور زبان کردی،مـهاباد،1380،ص61

36)صفی زاده،صدیق،فرهنگ بورکه ی کردی-فارسی،تهران ،انتشارات پلیکان،1379،2جلد

37) صفی زاده،صدیق،فرهنگ ماد کردی-فارسی،تهران ،انتشارات عطایی،1379،2جلد

38) صفی زاده،صدیق،فرهنگ اسامـی زنان،تهران،انتشارات پلیکان،1378،ص32

39)صفی زاده،نامق،آموزش زبان کردی،تهران،انتشارات پژوهنده،1377،ص82

40)صمدی ،عبدلله،آموزش خواندن و نوشتن زبان کردی،کردستان،انتشارات ارویج،1381،ص110

42)شرفکندی،عبدالرحمان،هنبانـه بورینـه،تهران،انتشارات سروش،1376،ص135

43)عزیزابراهیم،ابراهیم،ضمـیردر زبان کردی،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1367،144

44)علی ،احسان،فرهنگ کردی جاف،تهران،نشر احسان،1382،ص499

45)علی،احسان،فرهنگ کردی –ترکی جاف،تهران،نشر احسان،1382،ص664

46)فریورکردستانی،بهمن،کردی یـاد بگیرید،بانـه،انتشارات ناجی،1372،ص44

47)فضل اللهی،سیـامک،الفبای زبان کردی،سنندج،انتاشارات تافگه،1381،ص25

48)فلاح پور،حسین،فرهنگ کردی،ارومـیه ،انتشارات مانا تایب،1381،ص394

49)فیض زاده ،طه،فرهنگ  کلمات مرکب،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1367،ص233

50)فیض زاده،طه،نو بر،تهران ،انتشارات سروش،1364،ص55

51)قاضی،احمد،دستور زبان کردی،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1367،ص125

52)قاسمـی،اسماعیل،یـادگیری الفبای کردی، ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1381،ص32

53)کرمـی،فریبا،گلچین فرهنگ اسامـی،تهران،انتشارات ناژین،1378،ص264

54)کریم پور،کریم،شرق فرهنگ گویش کلهری کرمانشاه،کرمانشاه،انتشارات صبح روشن،1380،ص30

55)کریم پور،کریم،دستور زبان کردی کرمانشاهی،کرمانشاه،انتشارات وزیری،1373،ص54

56)کریمـی دوستان،غلام حسین،کردی ایلامـی،سنندج،انتشارات دانشگاه کردستان،1380،ص292

57)کلباسی،ایران،کویش کردی مـهاباد،تهران،موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی،1362،ص251

58)مصری،محمد امـین،یـادگیری سه زبان درون سه هفته،مـهاباد،انتشاات فجر،1368،ص93

59)مدرس،عبدلکریم،شرح تصریف زنجانی،سنندج،انتشارات کردستان،1378

60)مرادی،بدیع،فرهنگ اسامـیکردی –فارسی-عربی،تهران،انتشارات نویسنده،1381،ص96

61)موکری،محمد،فرهنگ اسامـی پرنده گان ،تهران،انتشارات امـیرکبیر،1361،ص178

62)مجیدی،محمد سعید،فرهنگ اسامـی کردی،سنندج،انتشارات گوران،1366،ص63

63)مردوخ،محمد،فرهنگ مردوخ،سنندج،انتشارات غریقی،1360

64)نانوا زاده،علی،فرهنگ زبان پهلوی،تهران،انتشارات توکلی،1380،ص336

65)موسسه صلاح الدین،خواندن کردی، ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1367،ص91

66)نبرز جمال،زبان متحد کردی،مـهاباد،انتشارات سیدان،1357،ص128

67)وقایع نگارکردستانی،علی اکبر،فرهنگ کردی-فارسی ،تهران ،انتشارات توکلی،1369،ص223

68)وهبی،توفیق،منشاء زبان کردی ریشـه زبان کردی،ترجمـه طه فیضی زاده،مـهاباد،انتشارات سیدان،1361،ص60

69)هاشم نیـا،محمود،ملوک محمدی،فرهنگ کردی بیجار،تهران

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                       ادبیـات

·    -تاریخ ادبیـات

·    -نقد ادبی

·    -شخصیت ادبی

·    -شیعر،داستان،رمان

·    -فن نوشتن

·    -ادب فولکلو

 

 

 

1)آریـان ،محمود،گلزاری عشق،کرمانشاه،انتشارات کوثر،1381

2)آذادیخواه،جلیل،چمری خاک سوخته،تهران،انتشارات بیـان آذادی،1378،ص134

3)آشتی،صلاح الدین،خیـام هژاران،مـهاباد،انتشارات نویسنده،1375،ص275

4)آغایی،مارف،شیون انسانی،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،ص293

5)آغایی،مارف،خواب سنگی، ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1372،ص103

6)آهنگرنژاد،جلیل،نرمـه باران،کرمانشاه،انتشارات هنر و دانش،1380،ص73

7)اقبالی،ارشد،مـی آیم مـیعادگاه،بی جا،انتشارات نویسنده،1381،ص97

8)اوسکارمان،تحفه مظفرییـه،ترجمـه هیمن،مـهاباد،انتشارات سیدان،1364،ص781

9)اورول،جرج،مزرعه حیوانات،ترجمـه خالد منصوری،سنندج،انتشارات ترجمـه،1381،ص139

10)احمد،ابراهیم،درد ملت،مـهاباد،انتشارات سیدان،1358،ص254

11)احمد،ریکار،ستاره دنباله دار، ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1369،ص67

12)احمد،نجیبه،راسان،بانـه،انتشارات ناجی،1372

13احمد،نجیبه،بهاره گریـان،بانـه،انتشارات ناجی،1372

14)احمد، نجیبه ،خاک دایک،(سرزمـین مادری) سقز،انتشارات محمدی،1371

15)احمد نیـا،ابراهیم،چیـا بوچی دگریـا(کوه چرا گریـه مـی کرد)،سنندج،انتشارات نوسنده1381،ص11

16)احمد نیـا ،ابراهیم،کرم با احساس پروانـه رنگارنگ،تهران،انتشارات تازه نگاه،1380،ص12

17)احمد نیـا،ابراهیم،خرگوش و مـیمون،تهران ،انتشارات صدا،1381،ص14

18)احمد نژاد،رحیم،سرگذشت عروس ناکام،سنندج،انتشارات نویسنده،1382،ص211

19)احمدی،خلیل،گلچینی از دیوان هژار و هیمن،سنندج،انتشارات کردستان،1382،ص159

20)احمدی ،محمود،هر هیچ.....تنـها،تهران،انتشارات عابد،1380،ص99

21)احمدی،محمود،پیشبینی های ایل بگ جاف،سنندج،انتشارات مسعودی،1381،ص117

22)اشرفیـان ،منوچهر،شورشو،کرمانشاه،انتشارات کرمانشاه،1379،ص60

23)افخمـی،ابراهیم،ریشـه  متل های کردی،سقز،انتشارات محمدی،1368

24)امـیری،فتاح،مـیرزا، ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1372،ص243

25)امـیری،فتاح،خواب بیداری،تهران،انتشاراتبیـان آذادی،1379،ص345

26)امـینان،محمد امـین،هاواره بره، ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1369،ص194

27)انجیری مطلق،احمد،داشامـه جی سلاو له سابلاغ،مـهاباد،انتشارات نویسنده،1379،ص209

28)انجیری مطلق،احمد،شور جوانی،مـهاباد،انتشارات نویسنده،1379،ص209

29) انجیری مطلق،احمد،فریـاد آزادی،تهران،انتشارات نویسنده،1379،ص89

30) انجیری مطلق،احمد،فریـاد رهایی،تهران،انتشارات نویسنده،1380،ص79

31)انیسی،نجم الدین،دیوان حریق،سقز انتشارات محمدی،1369،ص207

32)انیسی،نجم الدین،دیوان احمد کور،سقز،انتشارات محمدی،1369،ص310

33)انیسی نجم الدین،دیوان آوات،بی جا،انتشارات نوسنده،1365،ص280

34)اورنگ،مراد،کرد شناسی،تهران،انتشارات رنگین،1364،ص140

35)ابراهیمـی،ماپاره،آینـه،تهران،انتشارات کاکتوس،ص89

36)ابراهیمـی،محمد،قهرمان ملی کرد،مـهاباد،انتشارات هیوا،1381،ص361

37)ابراهیمـی،محمد،رسوم کردی،تهران ،انتشارات مستوفی

38)ایلخانی زاده ،مصطفا،دیوان ادب،سقز،انتشارات محمدی

39)انسافجویی،محمد،پند و نصیحت،سنندج،انتشارات نویسنده،1382،ص116

40) انسافجویی،محمد،دیـاری سنـه،سنندج،انتشارات مسعودی،1373،ص113

41)ایلخانی زاده،مصطفا،جوانی و عشق،انتشارات ریما اوروم،1380،ص100

42)ایلخانی زاده،سواره،تاپو وبومـه لیل،تهران،انتشارات پانیز،1379،ص393

43)بابا حاجیـانی،هیوا،که ژال و شمال،تهران،انتشارات توکلی،1381،ص23

44)بابامـیری،هژان،ستاره،سقز،انتشارات نویسنده،1380،ص6

45) بابامـیری،هژان،گلباران،سقز،انتشارات نویسنده،1379،ص61

46) باتش،فایق،پروانـه های صبح،سنندج،انتشارات نویسنده،1379،ص114

47)برفی،عطا،تائتر،تهران،انتشارات نویسنده،1379،ص114

48)بلدی،احمد،دیوان امـین اشنویی،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1377،ص206

49)بنفشی گیلانی،پرویز،تروسکه،قم،دارالنشر اسلامـی،1372،ص217

50)بهرامـی،احمد،مـهد کودک،سنندج،انتشارات نویسنده،1379،ص35

51)بیگی،مصطفا،مجموعه شعر های علی عسکر عباسی،ایلام،انتشارات گویش،1381،ص32

52)بیگل،مارگوت،سکوت سرشار از ناگفته هاست،ترجمـه پرشنگ صوفی زاده،سنندج،انتشارات هژار،1382،ص51

53)بیکس،شیرکو،کاوه آهنگر،مـهاباد،انتشارات سید ان،1358،ص160

54)بهرنگی،صمد،سیـاه ماهی کوچک،پاله وان،مـهاباد،انتشارات سیدان،ص44

55)شیرکو،بیکس،عقاب،سقز،انتشارات محمدی،1989،ص40

56)پشیو،عبدالله،به رو زرده په ر(به سوی افق)تهران،انتشارات عابد،1381،ص223

57)پشیو،عبدالله،دوازده وانـه بو منالبان(دوازده درس به منظور کودکان)،سنندج،انتشارات حمـید مستعان،1380،ص63

58)پشیو،عبدالله،دیوانی دکتر عبدالله پشیو،بوکان،انتشارات ارژنگی،1380،ص311

59) پشیو،عبدالله،شونامـه شاعیریکی تینو(شب نامـه شاعری تشنـه)،سنندج،انتشارات حمـید مستعان،1381،ص61

60) پشیو،عبدالله،شو نییـه خوتان پیوه نبینم(شبی نیست درون خوابم نباشید)سقز،انتشارات محمدی،1359،ص167

61)پورکریم،حسن،عروس چینی،مـهاباد،انتشارات نویسنده،1380،ص33

62)پیران،مجید،گلچین دیوان خیـام بـه فارسی و کردی،مـهاباد،انتشارات رهرو،1381،ص37

63)پیره مـیرد،گالته و گه پ،مـهاباد،انتشارات سیدان،1361،ص114

64)پیره مـیرد،روح مولوی،سقز،انتشارات محمدی،1372

65)تواین،مارک،دوانـه ی سیروسه مـه ر،احمد قاضی،،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1378،ص54

67)توفیق وردی،محمد،صدای کردستان،مـهاباد،انتشارات سیدان،1358،ص54

68)تولستوی،داستان زیبا به منظور بچه های زیبا،سلیمان دلسوز،،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1378،ص126

69)تمامـی،علی اشرف،برف آب شاهو،کرمانشاه،انتشارات بوستان،1375،ص54

70)تمکین کرمانشاهی،کریم،دیوان تمکین،کرمانشاه،انتشارات مـهران،1369،ص138

71)توحیدی،کلیم الله،دیوان جعفر قلی خان،بی جا،1369

72)جریحی،محمد،ناله جریحی،،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1371،ص63

73)جعفری،نسرین،مامو مره ی دربه ندی،،انتشارات صلاح الدین ایوبی،ص7

74) جعفری،نسرین،لک لک وریوی،انتشارات صلاح الدین ایوبی،ص7

75) جعفری،نسرین،پشت رشی دامـین شیرین،انتشارات صلاح الدین ایوبی،ص7

76) جعفری،نسرین،مریشگه قوله،انتشارات صلاح الدین ایوبی،ص7

77)جمشیدی،عبدالله،بابا انار داد،سنندج،1381،ص11

78)جمشیدی عبدالله،کتاب،سنندج 1381،ص11

79)جوهری،جواد،که ژاوه(تخت روان)تهران،انتشارات تابش،1381،ص288

80)جهانی،پرویز،مـه م و زینی احمد خانی،،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1367،ص383

81)جهانی،شیرین، درون آتش،تهران،1381،ص59

82)حاجی سعید،توقیق،سوری چاوشین،سقز انتشارات محمدی،1381،ص49

83)حاجی سعید،فیل وزه رگه ته،سقز انتشارات محمدی،1381

84)حافظ شیرازی،شب نم،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1370،ص154

85)حامدی،کامران،زینوی بـه ته م(زنده غمگین)،سقز انتشارات محمدی،1379،ص352

86)حسامـی،حامد،یـاد شاعران کرد،سنندج،انتشارات نویسنده،1380،ص295

87)حسینی،ژیلا،قلای راز(قلعه اسرار)سنندج،1377،ص144

88)حسینی،علی،جیرجیرک ومورچه،سنندج،انتشارات نویسنده،1380،ص15

89)حسینی حسامـی،احمد،برگزیده ای از دیوان گنجینـه حقیقت،سنندج،حسینی نسب،1369،ص102

90)حبیب الله،جمال،سرود کودکان:دیـاری بیداری،تهران نشر احسان،1371،ص100

91)حبیب الله،جمال،فریـاد حلبجه،سنندج،1369،ص98

92)حسنیـانی،علی،شـهر ویران،،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1364،ص114

93)حق مـینا،فردین،جوجه و گربه،سنندج،انتشارات گوران،1381،ص11

94)حقیقی،عباس،دیوانی حقیقی،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1376،ص277

95)حقیقی،عباس،ستون طلای،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1374،ص162

96)محمد باقی،محمد،گل های دوزخ،سقز،انتشارات محمدی،1369،ص149

97)خاکی،خالد،ئایـه ره ئایـه ره،تهران،تهران،انتشارات نقش چلیپا،1381،ص72

98) هورامـی،په پوله دل(پروانـه دل)،تهران،انتشارات ن والقلم،1377

98)خسروانی،مستوره،فرمـیسکی کانیـاو(اشک چشمـه)،سنندج،کردستان،1377،ص68

99)خیـامـی نیشابوری،چهار بندی های خیـام،ترجمـه هژار،مـهاباد،انتشارات سیدان،1352،ص100

100)چراغی،فریده،گول باوینـه،اصفهان،انتشارات سنوبر،1381

101)چوپانی جا نبلاغ،رسول،دیـاری شوان(هدیـه چوپان)تهران،انتشارات محمد پور،1379،ص155

102)دانیـاری،یوسف،هه لوی کویستانی تاسه(عقاب کوهستان عشق)تهران،انتشارات سارگل،1380،ص116

103)دلدار،احمد،خه بات و ژیـان(تلاش و زندگی)،مـهاباد،انتشارات سیدان،1359،ص72

104)دلدار،احمد،ئاوازی ئاشتی و ئازادی(صدای صلح و آذادی)مـهاباد،انتشارات سیدان،1359،ص32

105)دلیر،خالد،ئاگر وگول(آتش وگل)مـهاباد،انتشارات سیدان،1358،ص104

106)دباغی،غفور،دیـاری مـهاباد،مـهاباد،انتشارات سیدان،1364،ص148

107)رازی،صابیر،دیوان ولی دیوانـه،سنندج،انتشارات،انتشارات کردستان،1379،ص160

108)رباتی،آسی،ریزی ماموستا(احترام استاد)تهران،انتشارات توکلی،1379،ص49

109)ربیعی،محمد،نقل ونبات،کرمانشاه،اننتشارات نوسنده،1372،ص143

110)رحیم پور محمدعلی،دیولنی خم فروش،تهران،نشر احسان ،1381،ص135

111)رحیمـی،بهزاد،ئه وین گریـاگه بـه گیـانما(عشق تمام وجودم را گرفته)،تهران،انتشارات تهران صدا،1378،ص154

112)رزاقی،داغ چوار باغ،کرمانشاه،انتشارات طاق بوستان،1375

113)رضاوندی،علی محمد،سیری درون گلستان دیوان نالی،تهران،انتشارات محمد پور،1379،ص96

114)رضایی،کیومرث،متل کردی ،کرمانشاه ،انشارات طاق بستان ،

115)رضایی، یونس ،شین ته رین بـه تال ، تهران ،انشارات عابد ،1381،ص129

116)رسول ،عضدین مصطفی ،دیوان احمد مختار بگ جاف ،سقز ، انتشارات محمدی ،ص 30-194

117) رسول ،عضدین مصطفی،فولکلور،مـهاباد انشارات سیدان ، 1358،ص164

118)رش احمدی ،رسول ،به ره و هه تاو (رو بـه افتاب )،تهران ، انشارات اورویچ ،1381،ص 172

119)رمضانی ، محمد ،مزگینی (مژدگانی )،سقز ، انتشارات محمدی ،1377

120)ژیر ،کامـییل ، کوردایـه تی ،مـهاباد ،انتشارات سیدان ،ص80

121)سائیب ، عبدالکریم ،دیوان زاری ،تهران ،انتشارات ازاد اندیشان ،1380 ،^ص389

122)سابیر ،رفیق ،پشکوکان ئه گه شینـه وه (اخگر ها شکوفا مـی شوند )،مـهاباد ،انتشارات سیدان ،1358،ص80

123) سابیر ،رفیق،ریژنـه (پیمانـه )، مـهاباد ،انتشارات سیدان ،1358،ص96

124)سارای ،زهرا ،دیوان غلامرضا ارکوازی ،تهران ،انتشارات گویـه، 1379،ص389

125)صالحی ،علی ،خولیـاکانی ئه و با ویلکه ...(رویـاهای گرد باد ...)محمد احمدی ،تهران ،انتشارات عابد ،1380 ،ص 58

126 ) صالحی ،علی،نامـه ها ، ترجمـه ی شـهاب شیخی  ، تهران ،  انتشارات باغ نو ،1379 ،ص 64

127)صالحی ،صاحب ،عمر ،له هه ر چیمـه نی دیمـه نی (از هر بوستانی منظره ایی ) ، سقز ، انتشارات محمدی ، 1370 ،

128 )  صالحی ،صاحب ،عمر ،دو بیتی های کولیل ، سقز انتشارات محمدی ، 1370 ،

129 ) صالحی ،صاحب ،عمر ،چشمان خونین سحر ، سقز  ، انتشارات محمدی ، 1378 ،

130 ) سپنجی ، هادی ، پروانـه ی دل ، تاران ،1377 ، ص 117

131 ) سپهری ، سهراب ، گلچینی از اشعار ، تهران ، انتشارات توکلی ، 1380 ، 107

132 ) سپنجی ، هادی ،دیوانی مـیرزا عبدالقادر پاوه ایی ، بیجا ، نویسنده ، 1370 ، ص 255

133 ) ستوده ، ابراهیم ، منظومـه ی شلیر و کوردوانی ، تهران ، انتشارات نویسنده ، 1380 ، ص 234

134 ) صدیقی ، علی ، دیوان شعر صدیقی  ، ارومـیه ، انتشارات حسینی ، 1379 ، ص 177

135 ) سالانی ، محمد علی  ، دیوان احمد بگ کماسی ، تهران انتشارات سها ، 1378 ، ص 64

136 ) سالانی ، محمد علی  ،حدیقی سلطانی ، کرمانشاه ، انتشارات کلهر ، 1364 ،

137 ) سالانی ، محمد علی  ،دیوان سید یعقوب ماهیدشتی ، تهران ، انتشارات سها ، 1377 ، ص 104

138 ) سالانی ، محمد علی  ،کتر العرفان ، بیجا ، نویسنده ، 1368 ، ص 198

139 ) سهراب نژاد ، علی محمد ، دیوان شاکه وه خان مـه نسور ، ایلام ، انتشارات گویش ، 1379 ، ص 48

140 ) سوران ، صلاح حسن ، هونراوه و په خشان ، سنندج ، انتشارات نویسنده ، 1368 ، ص116

141 ) سوران ، صلاح حسن ،که ما جار ، بیجا ، نویسنده ،1368 ، ص53

142 ) سوران ، صلاح حسن ،داری مازو ، بیجا ، نویسنده ، 1370 ، ص53

143 ) صوفی  سلطانی ، رسول، مـهجران ، تهران ، انتشارات عابد ، 1380 ، ص79

144 ) صوفی مولودی، کریم ، مومـیایی ها ، تهران ، انتشارات ارویج ، 1381 ، ص 125

145 ) سجادی ، حمـید ، په ندی پیشینیـان (ظرب المثل ها )، انتشارات صلاح الدین ایوبی ، ص657

146 ) سجادی ، علاالدین، رشته ی مروارید ، سقز ، انتشارات محمدی ، 1372 ،4 جلد

147)سعدی شیرازی ،گلستان بـه کردی ، ترجمـه ی مصطفی صفوت ، بانـه ، انتشارات ناجی ، 1371 ،

148 )سعدی ، شاه حسین ، هه وار ، بیجا ، نویسنده ، 1373 ، ص80

149 ) صفی زاده ، صدیق ، خسرو شیرین خانا قبادی ، بیجا ، نویسنده ، 1369 ، ص382

150 ) صفی زاده ، صدیق ،تلایی ده سته وه شار ، بیجا ، 1369 ، ص86

151 ) صفی زاده ، صدیق ،دیوان بیسارانی ،سنندج ، انتشارات کردستان ، 1381 ، ص352

152 ) صفی زاده ، صدیق ،تاریخ ادبیـات کرد ، بانـه ، انتشارات ناجی ، 13270 ، 2جلد

153 ) صفی زاده ، صدیق ،دیوان مستوره کردستانی ، تهران ، انتشارات امـیر بهادر ، 1377 ، ص238

154) صفی زاده ، صدیق ،دیوان مولوی جلال الدین ، بیجا ، 1369 ، ص227

155 ) صفی زاده ، صدیق ، دیوان مولوی کرد تایجوزی ، 1369 ، ص129

156) صفی زاده ، صدیق ،پیشبینی های ایل بگ جاف ، سنندج ، نویسنده ، 1382 ،ص109

157 ) صفی زاده ، فاروق ، دیوان ملا غفور دباغی ، سقز ، انتشارات محمدی ، 1371ر،ص206

158 ) سلیمـی ، رئوف ، بانـه هیروشیمای دیگر ، ارومـیه ، انتشارات صلاح الدین ایوبی ، 1369 ،

159 ) صمدی ، محمد ، مـیراث وخزال، مـهاباد ، انتشارات رهرو ،1380 ، ص265

160 ) صمدی ، محمد، گفتگو نامـه ی ملا کریم فدایی ، سقز ، انتشارات محمدس ، 1377 ،

161 ) صیفی ، هانا ، ارزانی چشمان تو ، تهران ، انتشارات هزاره ی سوم اندیشـه ، 1381 ، ص64

162)سیـادات ، قادر ،بوستان و کوه ، ارومـیه ، انتشارات صلاح الدین ایوبی ،1376 ،ص235

163 ، سیمایی ، لیلا ، بشناس و محافظت کن ، بانـه ، نویسنده ، 1380 ،

164) سیمایی ، لیلا ،هه ورو سروه ، ارومـیه ف انتشارات صلاح الدین ایوبی ، 1380 ، ص30

165 ) شافعی ، معتصم ، شـه مامـه گیـان فر کـه ره ، کرمانشاه ، انتشارات کوثر ، 1381 ، ص20

166)شالیـاری،حبیب الله،دیوان دلدار،سنندج،نوسنده،1380،ص79

167)شامحمدی،امـین،قه لا،تهران،انتشارات پژوهنده،1378،ص112

168)شامـی کرماشانی،شاه مولود،چه پکه گول،تهران،انتشارات سروش،1363،ص87

169)شکاری،یحیـا،چریکه ی چیـا(صدای کوه)،سقز،نویسنده،1381،ص147

170)شیری،فریـاد،شیته گورانی کانی باران،تهران،انتشارات شولا،1380،ص50

171)شیر بگی حسن،دونادون،تهران،انتشارات عابد،1381،ص224

172)شریف،ملوانکه شین،مـهاباد،انتشارات سیدان،1359،ص154

173)شیخی صالح،گلزاری کردستان،سنندج،انتشارات کردستان،1379،ص410

174)شریفی،احمد،دیوانی شاکلی،سقز،انتشارات محمدی،1370،ص93

175)شریفی جلیل،سیبره سپی کان(سایـه های سفید)دیواندره،نویسنده،1375،ص63

176)شـهریـار،باباحیدر،ترجمـه فاروق سوفی زاده،بانـه،انتشارات ناجی،1369

177)عطای عزت،داخی دل،سنندج،انتشارات مسعودی،1381،ص203

178)عزودی،احمد،پندی کرمانجی،بجنورد،کتاب خانـه یعزودی،1367،ص207

179)علی رمایی،شریف،مـه و ته وانان،سنندج،انتشارات گوران،1381،ص203

180)علی زاده،جمـیل،جانداران طبیعت،سقز،نویسنده،1381،ص12

181)علی زاده ،علی،لیلی ومجنون،سقز،انتشارات محمدی،1373

182)عنایتی ،خالد،خنده ای درون تاریکی،تهران،انتشارات عابد،1381،ص120

183)فایق،سلیمان،دیوان بیکس،سقز،انتشارات محمدی،1366،ص164

184)فریزر،جیمز،افسانـه ادونس،ترجمـه  محمد محمد باقی،بانـه،انتشارات ناجی،1372،ص112

185)فتاحی،محمد رضا،اشک غزال و گله کـه م،کرمانشاه،انتشارات کرمانشاه،1377،ص164

186)فتاحی قاضی،قادر،لاس و خه زال،تبریز،انتشارات دانشگاه تبریز،1379،ص200

187) فتاحی قاضی،قادر،مـهر و وفا،تبریز،انتشارات دانش و فرهنگ ایران،1345،ص184

188) فتاحی قاضی،قادر،بارام و گول اندام(بهرام و گل اندم)تبریز،انتشارات تاریخ و فرهنگ ایران،1347،ص224

189) فتاحی قاضی،قادر،شور مـه حمود و مـه زینگان،تبریز،انتشارات تاریخ و فرهنگ ایران،1348،ص170

190) فتاحی قاضی،قادر،بارام صنعان،تبریز،انتشارات تاریخ و فرهنگ ایران،1346،ص145

191) فتاحی قاضی،قادر،سعید و مـیر سیف الدین،تبریز ،انتشارات تاریخ و فرهنگ ایران،1355،ص573

192)فرجوند،محسن،آرزو نامـه،سنندج،نویسنده،1381،ص178

193)فرهنگیـان،احمد،خرتولی،سنندج،نوسندهف1381،ص12

194)فریور،بهمن،مجموعه اشعار کودکانـه،بانـه،انتشارات ناجی،

195)فریور،بهمن،رساله عشق درون مولوی شناسی،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1370،ص587

196) فضل اللهی ،سیـامک ، بوچکه له ، سنندج ،  ، انتشارات مسعود ، 1380 ،ص15

197)فهیمـی ، عبدالرحمن ، دو نیـایی بی گه رد بو منالان ، سقز ، انتشارات محمدی

198) فهیمـی ، عبدالرحمن،ته قیله ، سقز انتشارات محمدی ، 1379 ،

199) فهیمـی ، عبدالرحمن،به یبون،سقز ، انتشارات محمدی ،1379

200) فهیمـی ، عبدالرحمن، قسه یی خوش با وون نـه بی ، تهران ، انتشارات فکر نو ، 1382 ،ص62

201)فیزی زاده ،تاها ، شیخی سه نعان ، تبریز ، نویسنده ، 1365 ، ص340

202)قادر محمد،انور،زریـان(دریـا)مـهاباد،انتشارات سیدان،1361،ص93

203)قادری حسین،تذکره ی شعرای کرد تکاب،تهران،انتشارات ناقوس،1377،ص576

204)قادری،سلام،کومله شیعری من براده ر خانـه گومانم،سنندج،نوسنده،1381،ٌ70

205)قادری،عبد القادر، ئاله کوک،مـهاباد نویسنده،1377،ص23

206)قادری،عبد القادر،هژار نامـه،مـهاباد،نویسنده،1373،ص82

207) قارمانی ،هیوا،دیـاری شوانـه ویله که،مـهاباد،انتشارات رهرو،1380،ص91

208)قاضی،احمد،موش و گربه،مـهاباد،انتشارات سیدان،1361،ص18

209)قاضی،احمد،باقابین،مـهاباد،انتشارات سیدان،1360،ص74

210)قاضی محمد،راز عشق چوپان،ترجمـه رئوف مرادی،تهران،انتشارات مرکزی،1376،ص135

211)قاسمـی،علی،رضا خانی،دیوان شاکه و منصور خان،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1379،ص179

212)قبادی،ایرج،لاو،کرمانشاه،انتشارات مطاق بوستان،1377،ص94

213)قوربانی،احمد،سرگذشت یـاران،کرمانشاه،انتشارات طاق بوستان،1377

214)قریشی،احمد،کویستانی دل(کوهستان دل)تهران،انتشارات توکلی،1381

215)قولیشی مـیلان،موسی،ئهز انسانم(من انسانم)ارومـیه،1379،ص96

216)قرداغی،محمد علی،دیوان وفایی،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1364،ص206

217) قرداغی،محمد علی،دیوان وفایی،سنندج،انتشارات کرددستان،1381،ص238

218)قرنی زاده،محمد رشید،په پوی ژیـان،بی جا،نوسنده،1379)ص28

219) قرنی زاده،محمد رشید،پیـام حافظ،بی جا،نویسنده،1381،ص108

220)قرویسی،محمد صالح،گلچینی از احساس دل،سنندج انتشارات مسعود،1375،ص73

221)کاردوخی،محمد امـین،دیوان صیدی،سنندج،انتشارات کردستان،1381،ص238

222)کاکه سوری،بریـا،خور1،تهران،انتشارات،پزوهنده،1377،ص80

223)کاکه سوری ،بریـا،خور2،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1380،ص214

224)کاکه ای ،فلاح،جگه ر گوشـه کان،تهران،انتشارات توکلی،1379،2جلد

225)کریکار،ژانی بوون(درد بودن)بی جا،1361،ص122

226)کردستانی،محمد،کشکولی درویش،بی جا،ص121

227)کریمـی،اسد،اشعار کردی کلهری،بی جا،نویسنده،1368،ص119

228)کریمـی،سلیم،مشول خان،سنندج،انتشارات ژیـار،1381،ص20

229)کریمـی،کامبیز،از چهار گوشـه تنگ دنیـا،سنندج،نوسنده،1373،ص42

230)کمال،علی،امـیر ارسلان،سردشت،کتاب فروشی حمـیدی،1371،ص88

231)کمری زنگنـه،رزوان،شمـیم کوهسار،کرمانشاه،انتشارات کوثر،1379،ص112

232)گجری،امـین،تریکه ی دلوازی،تهران،انتشارات نگار،1381،ص69

233) گجری،امـین،از بیستون که تا دالاهو،تهران،انتشارات موسسه مـه،1378،ص335

234) گجری،امـین،مجنون و نوقل،تهران،موسسه مـه،1380،ص110

235)گوران،عبدالله،بهشت و یـادگار اشک و هنر،مـهاباد،انتشارات سیدان،1352،ص183

236)گوران،عبدالله،بهشت و یـادگار اشک و هنر،سنندج،انتشارات گوران،1369،ص155

237) گوران،عبدالله،لاوک و پیـام،مـهاباد،انتشارات سیدان،1360،ص81

238) گوران،عبدالله،دیوانی گوران،تهران،انتشارات پانیز،1382،ص331

239)گوران،حسن،دیوانی طاهر بگ جاف،سنندج،انتشارات گوران،1381،ص170

240)گورژیری،حسن،کولی دلی ملا موحه مـهدی کویی،مـهاباد،انتشارات،هیوا،1380،ص50

241)گوستاو،زان ماری،کسحرا،ترجمـه کافیـه جونرودی،تهران،نشر احسان،1381

242)گل اندامـی،صلاح،مروم خنده دریـا را ببینم،تهران،انتشارات توکلی،1379،ص112

243)گلکار،کاوه،زاغ و روبا،تهران،انتشارات فکر نو،1379،ص26

244)لسکو،روژی،داستان قدیم کردی،ترجمـه محمد دریـانی،بی جا،1370،ص332

245) لسکو،روژی،افسانـه ممـی آلان امـیر کردان،ترجمـه جلال نظامـی،تهران،انتشارات ترجمـه،1381،ص530

246)لوقمانی،رحیم،زمستان،سنندج،انتشارات پرتو بیـان،1382،ص130

247)محمد امـین،جمال محمد،دیوان حمدی،سقز،انتشارات محمدی،1380،ص420

248)محمد پور،عزیز،دیوان احمد کور،تهران،نویسنده،1378

249)محمدی،حسین،دیوان شعر مـیرزا احمد داوشی،تهران،نویسنده،1378،ص368

250)محمدی،حسین،اشک قلم،سنندج،انتشارات کردستان،1379،ص62

251)محمدی،عمر،افق قلم،ارومـیه،نویسنده،1380،ص73

252)محمدی،مـهری،دلی هه لگه لوفاو،دهگلان،نوسنده،1381،ص46

253)محمدی،ناهید،چمری،تهران،انتشارات گویـه،1379،ص142

254)محمدیـان،علی رضا،ماسی خانم و آبجی فیل،سنندج،نویسنده،1380،ص12

255)محمدیـانی،علی رضا،پش پش و خم خم،سنندج،نوسنده،1381،ص24

256)محمدیـانی،آذاد،دلوپ دلوپ شیدایی،تهران،انتشارات عابد،1380،ص62

257)موید زاده،قاسم،بروسکه،مـهاباد،نوسنده،1379ص136

258)موبارکی،مصطفا،سوز سیرمـه،یـاسوج،انتشارات چویل،1381

259)محسنی،شـهباز،دیوان شعر خه مـین،سقز،انتشارات محمدی،1379،ص281

260)مرادی،رئوف،بووکه سوور،تهران،انتشارات آتیـه،1376،ص121

261)مرادی،امان الله،یـاد ایل،کرمانشاه،انتشارات کرمانشاه،1378،ص120

262)مرادی،عبدالله،دیوان دلریش ماهیدشتی،کرمانشاه،انتشارات طاق بوستان،1378،1378،ص247

263)مدرس عبدالکریم،دیوانی مولوی،سنندج،انتشارات کردستان،1378،ص544

264) مدرس عبدالکریم،دیوان نالی،سنندج،انتشارات کردستان،1380،ص747

265)مدرس عبدالکریم،دیوان نالی،ارومـیه،انتشارات،صلاح الدین ایوبی،1368،ص751

266) مدرس عبدالکریم،دیوان محوی،سنندج،انتشارات کردستان،1364،ص595

267)مدرسی،فاطمـه،وه رقه وگولشا،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1378،ص247

268)مدرس کردستانی،باقر،دیوان ملا باقر کردستانی،تهران،.......1364،ص143

269)مستعان،حمـید،دیوان طاهر بگی،سنندج،نویسنده،1380،ص114

270)ان،شاهرخ،که دنا،تهران،انتشارات نقش جهان،1381

271)موکری،کامران،گولاله سوره،مـهباد،انتشارات سیدان،1359فص38

272)مجیدی،سعید،راز ورمز عشق ناکام،سنندج،1381،ص78

273)محمودی،محمود،دیوان خم فروش،تهران،نشر احسان،1381،ص135

274)محمودی،صدیق،وه نـه وشـه،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1367،ص56

275)محمودپور،رئوف،زرنـه و ئاسوی،کرددستان،نویسنده،1381،ص99

276)محمودپور،عزیز،حشری رنگه کان،تهران،انتشارات عابد،1380،ص77

277)محمودزاده،رهبر،پیکهاته ی بیتی کوردی،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1381،ص140

278)محمودیـان مصطفا،هونراوه ی سفره ی سه فه ر،تهران،نشر احسان،1381،ص96

278)محمودی،حمـید،انشاء و نامـه نویسی کردی،مـهاباد،انتشارات رهرو،1381،ص134

279)مرغزار ،محمد رئوف،سائاسمـین به منظور آسمان،مشـهد،انتشارات رستگار،1381،ص134

280)مزهر،مفیده،تیتیل و بیتیل هدایـه،سقز،انتشارات محمدی،1381،ص50

281)مفاغری،کاظم،ضرب المثل کردی-فارسی،تهران........،1377،ص255

282)ملا صالح،کریم،مولوی،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1367،ص231

283)ملا کریم،احمد،خسرو وشیرین خانای قبادی،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1368،ص874

284)ملا کریم،محمد،دیوان بیخود،سقز،انتشارات محمدی،1380،ص291

285)مـیر احمدی،فریدون،بزه ی کانی، ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1382،ص35

286)مـیرزای هورامـی،امـین،سه وزه ی کوسالان،بی جا،...........،1362،ص207

288)مرکز پخش فرهنگ و ادب کردی،گلچین شعر شاعرام کرد، ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1379

289)نظامـی،یوسف،لیلی و مجنون،ترجمـه ملا کریم صائب،تهران،انتشارات آذاد اندیشان،1380،ص101

290)نوری،محمد رضا،مجموعه شعر کرد-فارسی (په پو)،کرمانشاه،انتشارات طاق بوستان،1378،ص59

291)نظامـی،جلال،هزری هیفی، ارومـیه،انتشارات حسینی،1382،ص135

292)نبز،علی اکبر،تینوی فرینوه م،سنندج،انتشارات گوران،1381،ص38

293)نجاری،محمد سعید،مصباح الدیوان، ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1381،ص256

294) نجاری،محمد سعید،ته وژی خه یـال،سقز،انتشارات محمدی،1368

295) نجاری،محمد سعید،گه زیزه،بی جا،نوسنده،1378،ص211

296)نضیری،احمد،دیوان ملا حسین دزلی مردوخی،تهران،انتشارات بیـان آذادی،1379،ص277

297)نضیری ،احمد،آثار انتشار نشده قانع،سنندج،نویسنده،1382،

298) نسرین ، عزیز ، حه یوان بـه که م مـه زانـه (حیوان را دست کم نگیر ) ، ترجمـه ی محمد صمدی ، سقز ، انتشارات محمدی ، 1373،

299) نقشبندی ، جمـیل ، دیوان مـهجور کردستانی ، سنندج ، انتشارات مسعود ، 1371، ص 182

300) نوروزی ، عباس ، جنگ نامـه ی بختیـاری ، تهران ، انتشارات ان ران ، 1381 ،

301) نـهایی ، عطا ، زریکه ، بانـه ، انتشارات ناجی ، 1372،

302) نـهایی ، عطا ، ته نگانـه ، بانـه ، نویسنده ، 1374، ص 95

303) نـهایی ، عطا ، گولی شوره ، سقز ، انتشارات محمدی ، 1377

304) نـهایی ، عطا ، بالنده کانی ده م با ، سنندج ، انتشارات ژیـار ، 1381

305) نیرومند ، نادر ، جه غه توی فرمـیسک ، تهران ، انتشارات پژوهنده ، 1378 ، ص87

306 ) نصاری ، صلاح ، تروسکه یـه ک له تاریکی دا ، تهران ، انتشارات عابد ، 1381 ،ص 113

307 ) وارسته گان ،عبد الغفار ، قسم نامـه ، سنندج ، نویسنده ،1381 ، ص 61

308 ) وارسته گان ،عبد الغفار، نوقلی مـه جلیس ، سنندج ، انتشارات مسعودی ، 1381 ، ص 52

309 ) واشینگتن ، تی ، کویله یی راپه ریو (اسیر شورشی ) ، ترجمـه ی محمد بهرور ، ارومـیه ، انتشارات صلاح الدین ایوبی ، 1369 ، ص 140

310 ) وحیدی ، ناصر ، هاوار ، سقز ، انتشارات محمدی ، 1376 ،

311) ورزنده ، امـید ، بختیـار سجادی ، شعر سده ی بیستم بریتانیـا و امریکا ، سنندج ، انتشارات دانشگاه کردستان ، 1381 ، ص 249

312 ) ولد بیگی ، بهرام ، خه زانی هه له بجه (پاییز حلبچه ) ، پاوه .......، 1368 ، ص 128

313 ) ولیـانی ، عزیز ، ژیله مو (ادب فولکلور ) ، مـهاباد ، انتشارات رهرو ، 1380 ، ص 197

314 ) ولی زاده، ساسان ، شناخت نامـه ی نویسندگان کردستان ، خرم اباد ، نشر افلاک ، 1381

315 ) ویسی ، رسول ، شـه و چرا ، ارومـیه ، انتشارات صلاح الدین ایوبی ، 1379 ، ص 152

316 ) هاشمـی ، طاهر ، هاوارگه یی دلان ، ، ارومـیه ، انتشارات صلاح الدین ایوبی ،1370،ص 251

317 ) هاشمـی ، باقر ، هانای دل ، کرمانشاه ، نویسنده ، 1381 ، ص 283

318 ) هاشمـی ، حمدی ، هه وینی عیشق و ئازادی ، سنندج ، کردستان ، 1380 ، ص 214

319 ) هاشمـی ،مسعود ، کتیبی راپه رین ، بیجا ، نویسنده ، 1368 ، ص 45

320 ) هوا شان ، هایی وه کوره شوان ، ترجمـه ی احمد مولانی ،، ارومـیه ، انتشارات صلاح الدین ایوبی ،1368 ، ص 80

321 ) هردی احمد، راز تنـهایی ، سقز ، انتشارات محمدی ، 1370 ،

322 ) هژار ، کوشکی بلورین (کاخ شیشـه یی ) ، سقز ، انتشارات محمدی ، 1372 ،

323 ) هژار ، دیوانی مـه لایی جه زیری ، تهران ، انتشارات سروش ،

324 ) هورامـی ، شاروخ ، هیشتا هه ر هه م ( هنوز هستم ) تهران ، انتشارات عابد ، 1381 ، ص 247

325 ) هورامـی ، محمد امـین ، یوسف و زلیخا ، سنندج ، انتشارات کردستان ، 1380 ، ص 159

326 ) هیدی ، کاروانی خه یـال ، ، ارومـیه ، انتشارات صلاح الدین ایوبی ،1363 ، ص 208

327 ) هیمن ، تاریک و روون ، مـهاباد ، انتشارات سیدان ، 1359 ، ص 272

328 ) هیمن ، پاشـه روک ، مـهاباد ، انتشارات سیدان ،1362 ، ص 62

329 ) هیمن ، هاواری خالی  ، مـهاباد ، انتشارات سیدان ، 1369 ، ص 70

330 ) ناله یی جودایی ،  مـهاباد ، انتشارات سیدان ، 1364 ، ص 104

331 ) همتی ، رشید ، حماسه آفرینان ، کرمانشاه ، انتشارات کوثر ، 1379 ،ص 102

332 ) همتی ، محمد ابراهیم ، خرم گول ، کرمانشاه ، انتشارات کرمانشاه ، 1380 ، ص 68

333) یـار احمدی ،  رضا ، کچوله ، بانـه ، انتشارات جوان بخت ، 1380،ص76

334)یوسفی،زینب،ئه یره قین و ئه ژده ها،کردستان،نوسنده،1381،ص66

335)یوسفی،زینب،شده ی سرگردان،سنندج،نوسنده،1381،ص59

335)یوسفی ،محمد رشید،پنجه کانم پرته قالی تازه ای داوه،سنندج،نوسنده،1381،ص111

336)یوشج،نیما،افسانـه،ترجمـه خالد خاکی،تهران،انتشارات توکلی،1380،ص46

337).........دیوانی نوبهار،شیخ محمد ددانـه،سنندج،انتشارات مسعودی،1376

338).........دیوانی پیره مـیرد،سقز انتشارات محمدی،1369

339).........دیوانی بیکس،.........،سقز،انتشارات محمدی،1366

340).........مقالات کنگره فرزانگان کرد،ارومـیه،انتشارات صلاح الدین ایوبی،1377،ص971

341).........ته رلان،احمد مولانی،ارومـیه انتشارات صلاح الدین ایوبی،1371،ص131

342).........دیوانی سالم،سقز انتشارات محمدی،ص170

343).........دیوانی ولی دیوانـه،مـهاباد،انتشارات سیدان،1358،ص128

344).........دیوان وفایی،مـهاباد،انتشارات سیدان،1342،ص184

345).........دیوانی نالی،مـهاباد،انتشارات سیدان،1344،ص116

346).........دیوان ناری،مـهاباد،انتشارات سیدان،1345،ص140

347).........دیوانی مولوی،مـهاباد،انتشارات سیدان،1344،ص576

348).........دیوانی صفی قاضی،مـهاباد،انتشارات سیدان،1358،ص86

349).........دیوانی ملا مارفی کوکه یی،مـهاباد،انتشارات سیدان،1346،ص150

350).........دیوان ملا آواه،مـهاباد،انتشارات سیدان،1358،ص49

351).........دیوان مصباح،مـهاباد،انتشارات سیدان،1346،ص180

352).........دیوان مصطفا بگ صاحب قه ران،،مـهاباد،انتشارات سیدان،1342

353).........دیوان قانع،مـهاباد،انتشارات سیدان،1358،ص171

354).........دیوان شیخ رضا،مـهاباد،انتشارات سیدان،1348

355).........دیوان زیور،مـهاباد،انتشارات سیدان،1359،

356)........دیوان زاری،مـهاباد،انتشارات سیدان،1342،ص36

357)........دیوان طاهر بگ،،مـهاباد،انتشارات سیدان،1352،ص56

358)........دیوان پیرمـیرد،،مـهاباد،انتشارات سیدان،1352،ص464

359)........دیوان افغمـی،مـهاباد،انتشارات سیدان،1347،ص170

360)........دیوان ادیب،مـهاباد،انتشارات سیدان،1352،46

361)........دیوان احمد کور،مـهاباد،انتشارات سیدان،1352،57

362)........رستم وسهراب،سقز انتشارات محمدی،1373،ص120

 

 

 

           تاریخ و جغرافیـا:

·    -شخصیت ها

·    -تاریخ

·    -جغرافیـا

·    -جغرافیـای انسانی

·    -جغرافیـای طبیعی

·    -تاریخ باستان

 

 

 

 

 

 

1)احمد زاده،عيسي،تاريخ نگل،سنندج،انتشارات كردستان،1382

2)ابراهيم،احمد،كويره وري(بيسوادي)،مـهاباد،انتشارات سيدان،1361،ص103

3)بابان،شكر الله،كردستان،،مـهاباد،انتشارات سيدان،1358،ص80

4)بابان،شكرالله،صلاح الدين قهرمان كرد،تهران،.......1339،ص137

5)بدليسي،شرف خان،شرفنامـه،هژار،تهران،انتشارات جواهري،1360

6)پرگاري،علي اشرف،بيستون،تهران،انتشارات پرگاري،1381

7)چلبي،اوليا،كرد درون تاريخ همسايه ها،سعيد ناكام،،مـهاباد،انتشارات سيدان،1361،ص372

8)حزني،حسين،كردستاني مكريان،مـهاباد،انتشارات سيدان،1361،ص471

9)حسامي،كريم،كارواني از شـهيدان كرد(زماني قاضي و جمـهوري مـهاباد)،تهران،.......،1350

10)روشني،علي،كردستان درون آينـه تاريخ،قروه،نويسنده،1377،ص303

11)ريچ كلديس،جيمز،سفر ريچ بـه كردستان،محمد محمد باقي،سقز،مترجم،1371،ص450

12)زكي بگ،امين،تاريخ كرد و كردستان،،مـهاباد،انتشارات سيدان،1357،ص830

13)سجادي،علا ئدين،تاريخ قيام كرد،سقز،انتشارات محمدي،1376

14)صفي زاده،صديق،تاريخ كرد و ارتباط نژادي آن،بانـه،انتشارات ناجي

15)ليوت،لسلي،ژن و پياوه هلكو توه كان،........،سنندج،انتشارات كردستان،1379

16)محمود،دارا،سه شب درون زندان،مـهاباد،انتشارات سيدان،1364،ص120

17)مطهري،كتاب سوختن ايران و مصر،عزيز حسن خاني،تهران،انتشارات سروش

18)مزهري،كمال،كردستان درون شال هاي جنگ جهاني اول،،مـهاباد،انتشارات سيدان،1361،ص200

19).........،سفرهاي ماركوپولو،رئوف حمزه اي،بانـه،انتشارات ناجي

20).........،جلد اول درون ياد شـهيدان و اديبان،.......،،مـهاباد،انتشارات سيدان،1357

21).........،شـهيداني قلاي دم بـه دم،........،،مـهاباد،انتشارات سيدان،1357،ص24

22).........،چوار چراي مـهاباد،.........،،مـهاباد،انتشارات سيدان،

23).........،تاريخ ميران سوران،.........،،مـهاباد،انتشارات سيدان،1358،ص126

24).........،تاريخ حكمران هاي بابان،مـهاباد،انتشارات سيدان،1364،ص90

25).........،تاريخ مبارزه سعيد نورسي،.......،،مـهاباد،انتشارات سيدان،1364،ص64

26).........،كوشش درون راه كردستان،..........،مـهاباد،انتشارات سيدان،1358،ص232

 

 




[فرهنگ عامـه - ماخذ شناسي كتاب هاي كردي درون ايران(عزيزمصطفايي) ع پروفایل بنام بفرین]

نویسنده و منبع |



تمامی مطالب این سایت به صورت اتوماتیک توسط موتورهای جستجو و یا جستجو مستقیم بازدیدکنندگان جمع آوری شده است
هیچ مطلبی توسط این سایت مورد تایید نیست.
در صورت وجود مطلب غیرمجاز، جهت حذف به ایمیل زیر پیام ارسال نمایید
i.video.ir@gmail.com